เมื่อปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา สภายุโรปได้เห็นชอบการปรับปรุงกฎหมายควบคุมการส่งออกสินค้าที่ใช้ได้สองทาง (Dual-Use Items) ซึ่งรวมถึงซอฟต์แวร์และเทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ศักยภาพสูง โดรน และสารเคมีบางประเภท – กล่าวคือ สินค้าสองทางนั้นมีคุณสมบัติทั่วไป แต่มีอีกคุณสมบัติที่สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูง ใช้ในการก่อการร้าย และ/หรือใช้กระทำการละเมิดสิทธิมนุษยชนได้

เนื่องจากปัจจุบันมีการพัฒนาเทคโนโลยีที่ล้ำสมัย ส่งผลให้เกิดความเสี่ยงด้านความปลอดภัยเพิ่มมากขึ้น จึงจำเป็นต้องมีการปรับปรุงเกณฑ์ในการอนุญาตหรือปฏิเสธสำหรับการส่งออกสินค้าที่ใช้ได้สองทาง ทั้งนี้ ส.ส.ยุโรปจำนวน 642 คน ได้เห็นชอบกับมติควบคุมการส่งออกสินค้าที่ใช้ได้สองทางนี้ และคาดว่าอียูจะประกาศออกกฎหมายภายในไตรมาสที่ 2 ในปีนี้

สภายุโรปให้ความสำคัญกับประเด็นด้านสิทธิมนุษยชนและความมั่นคงของมนุษย์เป็นอย่างสูง ดังนั้นจึงไม่แปลกใจที่กฎหมายฉบับใหม่ จะมีการกำหนดเกณฑ์เพื่อตรวจสอบการส่งออกเทคโนโลยีสำหรับการเฝ้าระวังทางไซเบอร์ (cyber-surveillance) ที่เข้มงวดขึ้น อาทิ เทคโนโลยีจดจำใบหน้า (facial recognition) และเทคโนโลยีล้ำสมัยที่ใช้ในการเฝ้าระวังอื่น ๆ เพื่อหลีกเลี่ยงการส่งออกอุปกรณ์และเทคโนโลยีบางประเภทที่อาจนำไปใช้เพื่อรุกล้ำความเป็นส่วนตัว ละเมิดสิทธิมนุษยชนและ/หรือละเมิดเสรีภาพทางการเมือง จากประเทศสมาชิกอียู

โดยอียูจะกำหนดรายชื่อเทคโนโลยีสำหรับการเฝ้าระวังทางไซเบอร์ ซึ่งเป็นการควบคุมการส่งออกสินค้าดังกล่าวจากอียูไปยังประเทศที่สาม กำหนดกลไกการประสานงานสำหรับการส่งออกเทคโนโลยีเฝ้าระวังทางไซเบอร์ในระดับอียู เพิ่มความโปร่งใสในการส่งออกสินค้า กำหนดให้ประเทศสมาชิกมีภาระหน้าที่ในการรายงานตลอดจนปรับปรุงการประสานงานระหว่างหน่วยงานอนุมัติและหน่วยงานศุลกากร

อีกทั้งกฎหมายฯ นี้ กำหนดเกณฑ์ในการอนุมัติการส่งออกสินค้าใช้ได้สองทางใหม่ 2 รายการ ได้แก่ 1) สำหรับสินค้าเข้ารหัส (cryptographic items) และ 2) สำหรับการถ่ายโอนเทคโนโลยีระหว่างกลุ่มภายใต้สถานการณ์พิเศษ นอกไปกว่านั้น ยังมีเครื่องมือในการควบคุมสินค้าเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นใหม่ได้ทันท่วงที โดยอนุญาตให้ประเทศสมาชิกใช้ข้อกฎหมายควบคุมการส่งออกของประเทศสมาชิกอื่นๆ เพื่อให้มีผลบังคับใช้ข้ามพรมแดนได้

ทั้งนี้ นาย Bernd Lange สส. ยุโรปชาวเยอรมันและประธานคณะกรรมธิการด้านการค้าระหว่างประเทศของสภายุโรป (INTA) กล่าวว่า “การเคารพสิทธิมนุษยชนจะกลายเป็นมาตรฐานการส่งออก กฎหมายฉบับใหม่นี้ร่วมกับกฎหมายแร่ธาตุแห่งความขัดแย้ง (conflict minerals) และกฎหมายควบคุมห่วงโซ่อุปทานของอียูในอนาคต แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของอียูในการสร้างความเปลี่ยนแปลงในเวทีโลก โดยยึดมั่นในค่านิยมอียูที่ชัดเจน และออกกฎหมายเพื่อปกป้องสิทธิมนุษยชน แรงงาน และสิ่งแวดล้อม โดยหลักการนี้ จะต้องเป็นพิมพ์เขียวสำหรับนโยบายการค้าในอนาคต”

********************

ที่มา

https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20210322IPR00534/parliament-agreesto-

new-eu-export-rules-on-dual-use-items

https://www.europarl.europa.eu/legislative-train/theme-europe-as-a-stronger-globalactor/file-review-of-dual-use-export-controls

https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2020/11/09/new-rules-on-trade-ofdual-use-items-agreed/